Wat is een parodie ?

In HvJ 3 september 2014 C-201/13 is de vraag aan de orde wat een parodie is. Het ging in die zaak om een kalende van Vlaams Belang, waarbij op de voorkant een afbeelding was geplaatst die lijkt op de voorkant van Suske en Wiske De Wilde Weldoener.

Kalender Vlaams Belang

De Wilde Weldoener

Op deze afbeelding is de burgemeester van Antwerpen afgebeeld in plaats van Lambik, en de personen die de muntstukken oprapen zijn vervangen door gesluierde en gekleurde figuren. De erven van Willy Vandersteen zijn not amused en vorderen een verbod bij de rechter.

Is dit een geldige parodie ? In hoger beroep stelt het Belgische Hof prejudiciele vragen aan de het Europese Hof van Justitie die ten eerste vast stelt dat parodie een geharmoniseerd begrip is, en dat de uitleg niet van land tot land dient te verschillen in Europa.
De Belgische rechter had criteria genoemd waaraan een parodie zou moeten voldoen, maar die worden van tafel geveegd door het Europese Hof. Het gaat om het vinden van een evenwicht tussen de belangen van de auteurs en de vrijheid van meningsuiting, en daarbij spelen alle omstandigheden van het geval een rol. Met name speelt een rol dat het discriminerende karakter van de parodie mogelijk uitstraalt naar het origineel, terwijl de auteursrechthebbenden daarmee niet geassocieerd willen worden.

De rechter zal de belangen van de (erven van) de auteur moeten afwegen tegen de vrijheid van meningsuiting, die – in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht – niet onbeperkt is.