Modellenrecht

Het model een recht is bedoeld om industrieel ontwerp te beschermen. De gedachte is dat bepaalde ontwerpen mogelijk niet kwalificeren als auteursrechtelijke beschermd werk, maar wel bescherming verdienen als model. Anders dan in het auteursrecht is voor een modellenrecht registratie vereist. De enige uitzondering daarop is het niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel, waarmee een beperkte mate van bescherming wordt verkregen tegen namaak gedurende drie jaren.

Het Beneluxbureau voor de intellectuele eigendom handelt de aanvragen voor modelinschrijvingen af. De aanvragen worden niet inhoudelijk getoetst. Het verkrijgen van een model inschrijving betekent nog niet dat het model daadwerkelijk nieuw is en een eigen karakter heeft, wat voor eist is voor een geldig modelrecht. Dat zal in een procedure bij de rechter pas kunnen worden uitgemaakt.

Bij het depot is het belangrijk om goed aan te geven wat het model precies inhoudt en van welke elementen bescherming wordt ingeroepen. Vaak komt het voor dat hier over onduidelijkheid bestaat, omdat het modeldepot onvoldoende aangeeft wat precies wordt beschermd.

In de praktijk wordt door bedrijven nog vaak vergeten om gebruik te maken van de mogelijkheid om een ontwerp als model te deponeren. Modellenrechten hebben bewezen doorslaggevend te kunnen zijn bij geschillen over industrieel ontwerp. In veel zaken gaat het om samenloop van een beroep op auteursrechtelijke bescherming, en een beroep op modellenrecht. Bescherming kan samenlopen.

Nadeel van het systeem is dat er veel modellen zijn ingeschreven die waarschijnlijk niet voldoen aan de vereisten voor bescherming. Dat werkt “wapperen” met rechten in de hand.

Het EUIPO beheert de modelinschrijvingen voor de Europese Gemeenschap. Met één inschrijving wordt bescherming verkregen voor alle landen van de EU, wat economisch voordelig is in vergelijking met een serie nationale depots.